بیماری هموروئید در مردان و زنان به یکی از بیماری های شایع نشیمنگاهی تبدیل شده است. البته طبق آمار این عارضه بیشتر در افراد بالای 45 سال به وجود می آید. یکی از عواملی که زنان و مردان را در خطر ابتلا به بواسیر قرار می دهد، عدم تحرک و ورزش نکردن آنهاست. همچنین عوامل بسیاری در ایجاد آن نقش دارند که عدم فعالیت و بالا رفتن سن فقط دو نمونه از آنها هستند.
با ما همراه باشید تا درباره این بیماری بیشتر اطلاعات کسب کنید.
بیماری بواسیر چیست؟
در پاسخ به این سوال که بیماری بواسیر چیست ؛ رگ های بواسیری جزئی از رگ های مقعد هستند که ممکن است بر اثر عوامل متعددی برجسته شده و ورم کنند. در این صورت می گویند که بیماری بواسیر یا هموروئید به وجود آمده است. این سیاهرگ های باد کرده اجابت مزاج را سخت می کنند و در داخل مقعد (بواسیر داخلی) و خارج از آن (بواسیر خارجی) دیده می شوند. یعنی در واقع دو نوع دارند.
علائم بواسیر چیست؟
نشانه های این بیماری نسبت به نوع آن کمی تفاوت دارد و شامل موارد زیر هستند:
اگر هموروئید خارجی دارید، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- خارش مقعدی
- یک یا چند توده سفت و نرم نزدیک مقعد
- درد مقعد، به ویژه هنگام نشستن
فشار زیاد، مالش یا تمیز کردن زیاد اطراف مقعد ممکن است علائم شما را بدتر کند. برای بسیاری از افراد علائم بواسیر خارجی در عرض چند روز از بین میروند ولی برای برخی دیگر این علائم شدت بیشتری می گیرند که باید مداوا شوند.
اگر هموروئید داخلی دارید ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- خونریزی از راست روده؛ خون قرمز روشن بر روی مدفوع، روی دستمال یا در کاسه توالت بعد از اجابت مزاج
- هموروئیدی که از طریق دهانه مقعد بیرون زده و پرولاپس نامیده می شود.
هموروئیدهای داخلی که اغلب دچار پرولاپس نمی شوند دردناک نیستند. هموروئید داخلی پرولاپس ممکن است باعث درد و ناراحتی فرد شود.
اگرچه بواسیر شایع ترین علت ناراحتی در مقعد است، اما همه بیماری های کانال رکتوم بواسیر نیستند. برخی از علائم بواسیر مشابه سایر مشکلات دستگاه گوارشی است و ممکن است با آنها اشتباه گرفته شود. به عنوان مثال، خونریزی از راست روده ممکن است نشانه بیماری های روده مانند بیماری کرون، کولیت اولسروز، یا سرطان کولون و.. باشد.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟
در صورتی که به مشکلات زیر برخورد کردید، باید به پزشک مراجعه کنید:
- بعد از 1 هفته درمان هموروئید با روشهای خانگی هنوز علائم دردناکی دارید
- از کانال مقعد خود خونریزی دارید
علت بیماری
علل بواسیر عبارتند از:
- فشار اضافی آوردن به مقعد هنگام حرکات روده
- نشستن طولانی مدت روی توالت
- یبوست یا اسهال مزمن
- داشتن رژیم کم فیبر
- تضعیف بافت های حمایتی مقعد و راست روده که با افزایش سن اتفاق می افتند
- بارداری و ثابت نشستن در یک مکان
- بلند کردن اجسام سنگین
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به هموروئید هستند؟
اگر شما هم جزو کسانی هستید که سبک زندگی زیر را دارد، پس در این صورت در خطر ابتلا به هموروئید قرار دارید:
- کارمند هستید و مدت زیادی را نشسته یا ایستاده می گذرانید
- احساس فشار هنگام حرکات روده.
- مدت زیادی در توالت مانده و می نشینید.
- یبوست مزمن یا اسهال دارید.
- غذاهایی می خورید که فیبر کمی دارند.
- سن بالای 50 سال دارید.
- باردار هستید و مدت زیادی را بی حرکت می مانید.
- اغلب اجسام سنگین را بلند می کنید.
انواع بواسیر یا هموروئید
این بیماری انواع و درجات مختلفی دارد که علائم هموروئید در هر یک از انواع آن ها متفاوت است و با توجه به این که رگ های کدام ناحیه از مقعد تحت فشار قرار گرفته اند و دچار آسیب شده اند به دو نوع کلی زیر تقسیم بندی می شود:
بواسیر یا هموروئید داخلی
این نوع بواسیر در کانال داخلی مقعد و در قسمت انتهایی رکتوم (راست روده ) بیشتر رخ می دهد. در هموروئید داخلی مویرگ ها و رگ های داخلی مقعد دچار کشیدگی و پارگی می شوند و به دنبال آن خونریزی آغاز می گردد. به علت آنکه در قسمتهای داخلی مقعد تعداد گیرنده های درد بالا نیست شخص به هنگام بروز با درد زیادی روبرو نمی شود ولی ممکن است به همراه دفع مدفوع خود خونریزی مشاهده کند. رنگ خونی که در این شرایط به همراه مدفوع دفع می شود روشن است.
در هموروئید داخلی گاهی التهاب و از هم گسیختگی رگ ها به حدی بالاست که ممکن است در دهانه ی مقعد کاملا آن را احساس نمایید.
بواسیر داخلی میتواند گاها با خونریزی داخلی همراه باشد و از آنجایی که بدون درد است بسیاری از افراد تا مدت ها به بیماری خود پی نمی برد در نتیجه شخص پس از مدتی به یکباره با عوارضی مانند کم خونی شدید و فقر آهن مواجه می شود.
بواسیر یا هموروئید خارجی
بواسیر خارجی در رگ های ناحیه ی خارجی مقعد رخ می دهد و بافتهای خارجی آن را دچار تخریب می کند. در هموروئید خارجی به علت التهاب و پارگی رگ های اطراف مقعد بیرون زدگی هایی در اطراف سوراخ مقعد قابل مشاهده است که به آن ترومبوزه شدن می گویند.
به علت تعداد زیاد گیرنده های کانال مقعد این نوع از هموروئید با درد بسیار زیادی همراه است و با هر بار دفع مدفوع خونریزی رخ می دهد.
تشخیص بواسیر چگونه انجام می شود؟
پزشک اغلب میتواند بواسیر را با بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی بیمار تشخیص دهد. او می تواند با بررسی ناحیه اطراف مقعد بواسیر خارجی را تشخیص دهد. برای تشخیص بواسیر داخلی، پزشک معاینه دیجیتال رکتوم را انجام می دهد و ممکن است روش هایی را برای بررسی داخل مقعد و راست روده نیز انجام دهد.
در معاینه فیزیکی دکتر موارد زیر را بررسی می کند:
- زائده یا تگ پوستی وجود دارد یا خیر.
- برآمدگی یا تورم در کجا قرار دارد.
- بیماری پیشرفت کرده است یا در مراحل اولیه قرار دارد.
ولی اگر متخصص در تشخیص نیاز به دقت بیشتر داشته باشد، از یکی از موارد زیر برای بررسی دقیق تر استفاده می کند:
- سیگموئیدوسکوپی
- آنوسکوپی
- پروکتوسیگموئیدوسکوپی
عوارض بواسیر
عوارض بیماری بواسیر می تواند شامل موارد زیر باشد:
- لخته شدن خون در بواسیر خارجی که باعث هموروئید ترومبوزه می شود.
- به وجود آمدن برچسب های پوستی هنگامی که لخته خون در بواسیر خارجی ایجاد می شود، پوست اضافی باقی می ماند.
- عفونت زخم در بواسیر خارجی.
- هموروئید خفگی: هنگامی که ماهیچه های اطراف مقعد خون رسانی به بواسیر داخلی را که از طریق دهانه مقعد افتاده است قطع می کنند.
- کم خونی مزمن
بهترین روش درمان بواسیر
کسانی که به این عارضه دچار می شوند، معمولا روش های زیادی را برای خلاص شدن از توده بواسیر (هموروئید) امتحان می کنند.
انواع روشهای درمان عبارتند از:
- استفاده از داروهای بدون نسخه
- روشهای خانگی مانند حمام سیتز، استفاده از سیر، سرکه سیب و آلوئه ورا.
- استفاده از مواد خوراکی و دارویی برای نرم کردن مدفوع.
- اسکلروتراپی
- استفاده از رابربند و بستن توده هموروئید
- هموروئیدکتومی یا همان جراحی بواسیر
- درمان بواسیر با اشعه لیزر
این نکته از اهمیت بسیاری برخوردار است که درمان هموروئید فوری، بدون درد و عوارض برای بیمار انجام شود. از این رو بیماران ترجیح می دهند درمان با لیزر را انتخاب کرده و جایگزین روشهای جراحی کنند.
لیزر هموروئید در کمتر از یک ساعت با استفاده از اشعه لیزر انجام می شود. این امر باعث شده تا صرفه جویی در وقت بیمار شود.
از طرفی دیگر مدت زمان نقاهت پس از درمان هموروئید با لیزر به قدری کوتاه است که هیچ کدام از عوارض جراحی سنتی برای بیمار پیش نمی آید.
