سلامت روان در کیفیت زندگی شخص اهمیت بسیاری دارد. کسانی که به روان خود اهمیت نمی‌دهند و آن را جدی نمی‌گیرند، معمولا آسیب‌های جدی به زندگی آنها وارد میشود. روان و جسم ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و هر کدام که مشکلی داشته‌باشد، می‌تواند بر دیگری هم تاثیر بگذارد. مثلا فردی را تصور کنید که در حادثه‌ای دست یا پای خود را از دست بدهد. این آسیب جسمی می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیر روحی به فرد وارد کند.
حال کسی را تصور کنید که از نظر بدنی سالم است اما افسردگی شدید دارد. این فرد می‌تواند افکار خودکشی داشته‌باشد و به خود آسیب برساند. به طور کلی فردی سالم است و در شرایط خوبی قرار دارد که هم از نظر جسمی و هم از نظر روانی در شرایط خوبی قرار داشته‌باشد.
در این مطلب تلاش کرده‌ایم تاثیرات سلامت روان را بر روی سلامت جسم بررسی کنیم که شاخه‌ای از علم پزشکی و روان‌شناسی را شامل میشود و سایکوسوماتیک نام دارد. با ما همراه باشید.
تاثیر سلامت روان بر روی سلامت جسم
در صورتیکه روان شما در شرایط خوبی قرار داشته‌باشد، تاثیرات فوق‌العاده‌ای بر روی جسم شما خواهدگذاشت. تحقیقاتی نشان‌داده‌اند که افرادی که روان آرام و بدون دغدغه‌ای دارند و از اختلالات روانی رنج نمی‌برند، معمولا در شرایط بهتر جسمی از نظر سکته‌ی قلبی و مغزی هستند. یکی از مهم‌ترین مواردی که بر سلامت جسمی فرد اثر می‌گذارد، استرس و اضطراب است. کسانی که استرس بالایی در زندگی خود دارند، معمولا در خطر بیماری‌های قلبی و عروقی قرار دارند.
بیماری های جسمی مزمن
آمار و ارقام نشان می‌دهند که کسانی که به افسردگی مبتلا هستند، بیشتر در خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن هستند. برخی از این بیماری‌ها شامل موارد زیر هستند؛
- دیابت
- آسم
- سرطان
- بیماری‌های قلبی و عروقی
- بیماری‌های مفصلی و التهابی
همچنین یکی دیگر از بیماری‌ها و اختلالات روانی که در تحقیقات آمار خاصی را نشان‌داده‌است، اسکیزوفرنی است. بیمارانی که مبتلا به بیماری روانی اسکیزوفرنی هستند، در خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های مزمن ریه و قلبی هستند.
افرادی که به بیماری‌ها و اختلالات روانی مبتلا هستند، معمولا به اختلال خواب دچارند. این اشخاص برای به خواب رفتن با مشکل مواجه می‌شوند و همین مسئله باعث ایجاد مشکل در سلامت آنها میشود. کسانی که به خوبی نخوابند، در خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی، قلبی عروقی و حتی اختلالات حافظه هستند.
جالب است بدانید که دستگاه گوارش مستقیما تحت تاثیر الگوی خواب فرد قرار می‌گیرد و کسانی که به علت بیماری‌های روانی اختلالات و بی‌نظمی‌های خواب دارند، به مشکلات گوارشی از جمله زخم معده و دردهای شدید معدی دچار می‌شوند.
کسانی که با یک اختلال روانی دست و پنجه نرم می‌کنند، بیشتر در معرض اعتیاد به مواد مخدر و مصرف سیگار هستند. بدون شک همه‌ی ما با خطرات جسمی مواد مخدر و سیگار آگاهی داریم.
تاثیر سلامت جسم بر سلامت روان
نه تنها روان بر روی جسم تاثیر می‌گذارد، بلکه جسم هم این قابلیت را دارد و می‌تواند بر روی روان تاثیر بگذارد. برخی از این بیماری‌ها شامل موارد زیر هستند؛
- سوریازیس؛ استرس و اضطراب را افزایش می‌دهد.
- سرطان؛ افسردگی و اضطراب را تقویت می‌کند.
- سکته‌ی قلبی؛ احتمال اضطراب و افسردگی را زیاد می‌کند.
حدود یک سوم افرادی که بیماری‌های جسمی دارند، به اضطراب، استرس، افسردگی و اختلالات خواب دچار می‌شوند.
مراقبت از سلامت روان و تاثیر آن بر سلامت جسم
حال که می‌دانیم برای سلامتی باید هم روان سالمی داشته‌باشیم و هم جسم ما در شرایط خوبی باشد، بهتر است که موارد زیر را در نظر بگیرید و برای بهبود روان خود تلاش کنید.
1. به طور منظم ورزش کنید
ورزش هم باعث حفظ تناسب اندام میشود و هم می‌تواند روان شما را در شرایط خوبی نگه‌دارد. اگر توجه‌کرده‌باشید، بعد از ورزش کردن، معمولا شاداب هستید و احساس خوبی دارید. یک پیاده‌روی ۱۰ دقیقه‌ای می‌تواند بر روحیه‌ی شما تاثیر خیلی خوبی بگذارد.
2. رژیم غذایی سالم داشته باشید
زمانی که مقدار بیشتری میوه و سبزیجات و مواد غذایی طبیعی و سالم می‌خورید، هم از نظر جسمی و هم از نظر روانی در شرایط بهتری هستید. برای دریافت یک رژیم غذایی سالم برای جسم و روان خود، می‌توانید به متخصص تغذیه مراجعه کنید.
3. از خوردن الکل و مصرف مواد مخدر دوری کنید
با وجود اینکه سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر و نوشیدن الکل باعث میشود که برای مدت کوتاهی احساس خوبی داشته‌باشید، در بلند مدت، عوارض جبران ناپذیری به شما وارد می‌کند و ممکن است در مواقعی کشنده باشد.
4. خواب کافی داشته باشید
از مهم‌ترین مواردی که در حفظ سلامت بدن و تقویت روان شما تاثیر دارد، خواب کافی است. اگر به اندازه‌ی کافی نخوابید، سیستم ایمنی بدن شما ضعیف خواهدشد و در معرض بیماری‌های مختلفی قرار می‌گیرید. از طرفی، خواب کافی می‌تواند بر روان شما تاثیر مثبت بگذارد و تمرکز بالاتری داشته‌باشید.
از کجا بفهمیم از نظر روانی سالم نیستیم؟
علائمی وجود دارند که به شما پیام می‌رسانند که یک جای کار می‌لنگد. زمانیکه روان شما در حال آسیب دیدن است و یا مشکل و اختلالی دارد، سیگنال‌هایی به شما می‌فرستد که نباید آنها را نادیده بگیرید. در ادامه به معرفی این علائم می‌پردازیم؛
- احساس ناراحتی و یا غمگین بودن می‌کنید.
- تمرکز کردن برای شما دشوار است و احساسات به هم ریخته دارید.
- احساس ترس و نگرانی زیادی دارید و یا شدیدا احساس گناه می‌کنید.
- فعالیت‌های همیشگی خود را انجام نمی‌دهید و احساس بدی دارید.
- تمایلات جنسی شما دايما در حال تغییر است.
- احساس دوری از واقعیت را دارید و در رویا زندگی می‌کنید.
- خشم و ناراحتی در شما زیاد و غیرقابل کنترل است.
نتیجه گیری
همان طور که مشاهده کردید، نمی‌توان جسم را از روان جدا دانست و برای اینکه زندگی خوبی داشته‌باشید، باید به سلامت روان خود هم به اندازه‌ی سلامت جسم اهمیت بدهید. کسانی که سلامت روان را نادیده می‌گیرند، به مرور زمان به بیماری‌های مزمن جسمی هم مبتلا می‌شوند که زندگی آنها را مختل کرده و آسیب‌های جبران‌ناپذیری به خود و خانواده‌شان وارد میشود.
هنگامی که روان شما در سلامت کامل نباشد، علائمی در شما بروز می‌کند که بهتر است به آنها توجه کنید. با دیدن این علائم باید به روانپزشک و یا مشاور مراجعه کنید و در صدد درمان مشکلات و اخلالا روانی خود برآیید.
