شرایط مختلفی می‌تواند باعث شود که پزشک شما انجام آزمایش خون را تجویز کند. یکی از دلایل تجویز آزمایش خون تشخیص عفونت و التهاب است. در صورت بروز چنین مشکلی علاوه بر بروز علائم بالینی مانند: تب، سردرد و درد بدن تغییراتی نیز در فاکتورهای اساسی خون شما ایجاد خواهد شد.
یکی از آزمایش‌هایی که به تشخیص بهتر التهاب و عفونت کمک می‌کند آزمایش ESR است. این تست برای تشخیص بسیاری از مشکلات خودایمنی نیز استفاده میشود. در این مقاله به معرفی بیشتر این تست و نحوه تفسیر آن می‌پردازیم.
آزمایش ESR چیست؟
آزمایش ESR میزان رسوب گلبول‌های قرمز را به کمک یک آزمایش خون بررسی می‌کند که می‌تواند به عنوان یک شاخص در تشخیص التهاب مورد استفاده قرار گیرد. التهاب در واقع پاسخی است که سیستم ایمنی بدن در مواجهه با آسیب، عفونت و بعضی شرایط دیگر مانند اختلالات سیستم ایمنی، بعضی سرطان‌ها و اختلالات خونی از خود نشان می‌دهد.
برای این آزمایش نمونه خون شما در یک لوله آزمایش قرار داده شده و سرعت ته نشین شدن گلبول‌های قرمز خون اندازه‌گیری میشود. در حالت عادی، گلبول‌های قرمز باید به آرامی ته نشین شوند؛ اما التهاب سبب میشود که گلبول‌های قرمز خون به هم بچسبند و با سنگین شدن، سریعتر رسوب کنند.
اگر آزمایش شما نشان دهد که گلبول‌های قرمز شما سریعتر از حالت طبیعی رسوب می‌کنند، می‌تواند به این معنی باشد که شما به یک بیماری مبتلا هستید که باعث بروز التهاب میشود. در پاسخ به اینکه آیا ESR بالا خطرناک است یا خیر باید گفت این به علت التهاب بستگی دارد که در بعضی موارد می‌تواند جدی باشد. تست ESR به تنهایی قادر نیست که علت التهاب را تشخیص دهد و به آزمایش‌های تشخیصی بیشتری نیاز است.
چرا آزمایش ESR تجویز می شود؟
آزمایش ESR می‌تواند برای تشخیص علت تب غیرقابل توضیح، یا برخی مشکلات سیستم ایمنی مانند روماتیسم و بررسی علائمی که روی عضلات شما اثر می‌گذارند، تجویز شود. پزشک شما در صورت مشکوک شدن به بیماری‌های خودایمنی زیر ممکن است این تست را تجویز نماید:
- آرتریت گیجگاهی (ژانت سل) که رگ‌های خونی در ناحیه فوقانی مانند سر، گردن و بازوها را ملتهب می‌کند.
- پلی میالژیا روماتیکا (PMR) که باعث التهاب در مفاصل و عضلات خصوصا در ناحیه شانه و لگن میشود.
- روماتیسم مفصلی که باعث درد و التهاب مفاصل و ایجاد ضعف و خستگی میشود.
آزمایش ESR همچنین می‌تواند برای تعیین شدت پاسخ التهابی بدن یا نظارت بر اثر درمان مورد استفاده قرار گیرد. از آنجایی که این تست به تنهایی نمی‌تواند مشکلی را که باعث بروز التهاب در بدن شما میشود روشن کند، غالبا با آزمایش‌های خون دیگری مثل آزمایش پروتئین واکنش‌گر C (CRP) انجام میشود.
شرایط انجام آزمایش ESR
برای انجام این آزمایش نیازی به آمادگی خاصی نیست. پیش از انجام این آزمایش، باید در مورد تمام داروها و مکمل‌هایی که استفاده می‌کنید با پزشک خود مشورت کنید. زیرا بعضی از داروها می‌توانند بر نتیجه آزمایش شما تاثیر بگذارند. بعضی از موارد که مشکل ساز نیستند می‌توانند ESR در آزمایش خون شما را به طور کاذب افزایش دهند. بعضی از آن‌ها شامل موارد زیر است:
- بارداری
- دوره قاعدگی
- اضافه وزن زیاد
- مصرف غذای چرب در نزدیکی آزمایش
- سالمندی
- مصرف داروهای خاص
غالبا انجام آزمایش ESR فقط چند دقیقه طول می‌کشد. پس از انجام این تست هیچ محدودیتی برای فعالیت یا ورزش وجود ندارد، اما اگر علائمی مانند: عفونت مثل قرمزی، ورم یا درد مداوم مشاهده کردید با پزشک خود تماس بگیرید. برای اطلاع از شرایط آزمایش در خانه می‌توانید به هومکا تماس بگیرید.
دلایل ESR بالا در آزمایش خون
اگر میزان ESR در خون شما به طور غیر عادی بالا باشد، یعنی گلبول‌های قرمز سریعتر از آنچه که باید رسوب می‌کنند. این مشکل معمولا زمانی رخ می‌دهد که گلبول‌های قرمز پروتئین زیادی در خود داشته باشند، که سبب میشود به یکدیگر بچسبند.
اغلب شرایطی که می‌توانند باعث افزایش ESR مربوط به وجود التهاب می‌شوند، اما ممکن است به دلیل سایر مشکلات پزشکی نیز باشد. بعضی از شرایطی که می‌تواند باعث افزایش غیر عادی میزان ESR شوند شامل موارد زیر است:
- عفونت‌ها
- مشکلات خود ایمنی مانند بیماری لوپوس وروماتیسم
- کم خونی
- بعضی از انواع سرطان
- مشکلات کلیه یا تیروئید
- آسیب یا ضربه بافتی
علائم بالا بودن ESR در آزمایش خون
اگر نشانه‌های بیماری‌های التهابی مثل روماتیسم یا بیماری التهابی روده (IBD) را احساس می‌کنید، می‌تواند باعث بالا رفتن میزان ESR در آزمایش خون شما باشد. این علائم شامل موارد زیر است:
- بروز سردرد، خصوصا اگر با درد در دو طرف و تغییرات بینایی همراه باشد.
- دردناکی یا سفت شدن مفاصل به طوری که بیش از ۳۰ دقیقه در اول صبح طول بکشد.
- احساس درد در شانه‌ها، گردن یا لگن
- کاهش وزن غیرطبیعی
- تب
- اسهال
- درد شکمی غیر عادی
- وجود خون در مدفوع
هومکا و انجام آزمایش ESR در منزل!
اگر پزشک انجام این آزمایش را برای شما یا یکی از نزدیکانتان تجویز کرده باشد، می‌توانید به راحتی آن را در منزل خود انجام دهید. مجموعه هومکا این آمادگی را دارد که هر نوع آزمایش پزشکی را در محل مورد نظر شما انجام داده و نتایج آن را به صورت آنلاین در اختیار شما قرار دهد.
همچنین برای تفسیر آزمایش‌های پیشین خود نیز می‌توانید از کارشناسان هومکا کمک گیرید. اگر برای انجام آزمایش در خانه به دنبال آزمایشگاه در شرق تهران یا سایر مناطق تهران می‌گردید کافی است که با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید تا پس از ثبت درخواست اولیه، همکاران ما برای دریافت اطلاعات تکمیلی با شما تماس بگیرند.
خدمات آزمایش در منزل هومکا در سراسر استان تهران و شهرستان‌های کرج، مشهد، قم، شیراز، رشت، قزوین، اصفهان، تبریز و اهواز قابل ارائه است. برای اطلاعات بیشتر به سایت هومکا به نشانی www.homeca.ir مراجعه کنید.
