لامپ های ال ای دی انواعی از منابع نوری پرکاربرد به شمار می روند که در حال حاضر به دلیل بازدهی بالا و مصرف برق پایین، مشتریان فراوانی دارند. به طور کلی لامپ های ال ای دی از 5 بخش تشکیل شده اند که این بخش ها عبارت اند از بدنه، درایور یا برد الکترونیکی، حباب، چیپست ((صفحه آلومینیومی)) و سرپیچ. در این میان برد الکترونیکی یا به اصطلاح درایور Driver نقش مهمی را در لامپ های ال ای دی ایفا می کند. از این رو ما در این مقاله بر آنیم تا به بررسی کاربرد درایور لامپ ال ای دی بپردازیم و نکات مهم را در رابطه با این موضوع بیان کنیم.
درایور لامپ ال ای دی چیست؟
درایور متشکل از چندین قطعه الکترونیکی بوده و وظیفه اصلی آن، انتقال توان و ولتاژ به چیپ های اس ام دی است. به بیانی دیگر، به دلیل اینکه چیپ های به کار گرفته شده در لامپ های ال ای دی اغلب با ولتاژ DC و با جریانی ثابت کار می کنند، از این رو نیاز است تا مدار های الکترونیکی و قطعات مربوط به آن بتوانند برق AC را به DC و متناسب با چیپ ست مد نظر تبدیل کنند. مدار تغذیه یا همان درایور خود شامل IC، فیوز، سلف، خازن های الکترولیتی، دیود و… هستند و عموما در داخل بدنه انواع لامپ ال ای دی تعبیه می شوند.
انواع درایور ال ای دی کدامند؟
درایور های ال ای دی از تنوع بالایی برخوردار بوده و در دسته بندی های مختلفی قرار می گیرند. به این ترتیب درایور های ال ای دی بر اساس ولتاژ ورودی در دو دسته ورودی متناوب و ورودی مستقیم، بر اساس جریان خروجی در دو دسته 300 میلی آمپر و 600 میلی آمپر و نیز از نظر درجه حفاظت عوامل محیطی به دو دسته ضد آب و معمولی تقسیم بندی می شوند.
درایور های ال ای دی ورودی متناوب به دلیل پشتیبانی از برق شهری، در لامپ های ال ای دی مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین درایور های ضد آب در برابر عوامل بیرونی اعم از رطوبت، گرد و غبار و خاک مقاوم هستند. در ادامه ولتاژ و جریان درایور ها را به طور دقیق بررسی خواهیم کرد.
- 1-3 وات: 3 تا 10 ولت، 300 میلی آمپر
- 4-7 وات: 12 تا 23 ولت، 300 میلی آمپر
- 8-12 وات: 25 تا 40 ولت، 300 میلی آمپر
- 12-18 وات: 40 تا 60 ولت، 300 میلی آمپر
- 18-24 وات: 60 تا 80 ولت، 300 میلی آمپر
- 25-36 وات: 80 تا 120 ولت، 300 میلی آمپر
- 10 وات: 30 تا 40 ولت، 300 میلی آمپر
- 20 وات: 30 تا 40 ولت، 600 میلی آمپر
- 30 وات: 30 تا 40 ولت، 900 میلی آمپر
- 50 وات: 30 تا 40 ولت، 1500 میلی آمپر
- 100وات: 30 تا 40 ولت، 3000 میلی آمپر
دلایل خرابی درایور های ال ای دی
یکی از اساسی ترین و رایج ترین دلایل خرابی انواع درایور های ال ای دی از جمله درایور لامپ ال ای دی، بالا بودن دمای داخلی آن است. همچنین قطعاتی مانند خازن های الکترولیتی اغلب در مقایسه با سایر قطعات درایور زودتر دچار نقص می شوند. در این خازن ها ماده ای ژله مانند قرار گرفته است که با گذشت زمان این ماده تبخیر و نیز بالا بودن دمای داخلی درایور موجب تسریع این فرایند می شود. در نهایت به دلیل این مشکل و نقص، درایور ما از کار خواهد افتاد.
نکات مهم در انتخاب یک درایور لامپ ال ای دی مناسب
عوامل مهم فراوانی در انتخاب یک درایور ال ای دی مناسب لامپ وجود دارند که در این بین چهار عامل فیلکر یا سوسو زدن، ضریب توان یا pf، ضریب اعوجاج هارمونیکی(THD) و حفاظت ها بسیار موثر تر هستند. در ادامه تاثیر هرکدام از این عوامل را در درایور ال ای دی به طور کامل شرح می دهیم:
flicker free بودن یا بدون سوسو زدن از فاکتور های اساسی یک درایور ال ای دی با کیفیت است. این معیار بر روی بدنه درایور ما نمایان نخواهد شد و تنها می بایست دیتاشیت درایور مورد بررسی قرار گیرد.
ضریب توان یا power factor می تواند بین 0 تا 1 بوده و هرچه عدد مد نظر به 1 متمایل تر باشد، به این معنی است که کاهش کیفیت توان رخ نداده و کیفیت ساخت آن بالاتر است.
هارمونیک به مولفه فرکانس بالا در ولتاژ یا جریان گفته می شود که در بار های از نوع غیر خطی به وجود می آید. درایور های ال ای دی تجهیز شده به وسیله فیلتر هارمونیک که TDH آن ها زیر 15 درصد باشد نسبت به سایر درایور ها مرغوب تر و مناسب تر هستند.
در نهایت یک درایور ال ای دی مناسب و با کیفیت باید دارای چهار حفاظت از جمله اتصال کوتاه در خروجی (Short Circuit)، ولتاژ بالا در خروجی (Over Voltage)، جریان بالا در خروجی (Over Current) و دمای بالا (Over Temperature) باشد.
درایور چه تاثیری در عمر مفید لامپ ال ای دی خواهد داشت؟
پایین بودن دما و دفع گرما دو عامل بسیار مهم در طول عمر لامپ های ال ای دی هستند و درایور در تنظیم این عوامل نقش پررنگی دارد. به طوریکه هرچه درایور در دفع گرما و پایین آوردن دما بهتر عمل کند، به طبع طول عمر لامپ ال ای دی ما بیشتر خواهد بود. به طور دقیق، رسیدن جریان به لامپ ال ای دی موجب تولید نور می شود و هرچه جریان بیشتر باشد، گرما نیز بیشتر می شود. از این رو اگر اختلالی در ساختمان چراغ و هیت سینک به سبب تولید نور زیاد پیش آید، عمر مفید چراغ ما کاهش خواهد یافت.
کلام پایانی
در این متن مسائل و موضوعات قابل توجهی به منظور آشنایی کاربران و خوانندگان در رابطه با کاربرد درایور لامپ ال ای دی ذکر شد. با این اوصاف، دقت به کیفیت درایور علاوه بر مواردی مانند میزان روشنایی و دمای رنگ نور بیش از پیش در خرید لامپ ال ای دی اهمیت پیدا می کند. به امید اینکه این مقاله ذره ای به دانش کاربران و دوستداران تجهیزات روشنایی از جمله لامپ های ال ای دی اضافه کرده باشد.
