مدیریت استراتژیک
مدیریت استراتژیک را میتوانیم مجموعهای از تصمیمات و اقداماتی تعریف کنیم که یک مدیر انجام میدهد و نتیجه عملکرد شرکت را تعیین میکند. در واقع مدیریت کسب و کار بدون داشتن مدیریت استراتژی معنایی ندارد.
مدیریت فرآیند
مدیریت فرآیند یک عبارت است که به برنامهریزی، اجرا و نظارت بر فرآیندهای کسب و کار اشاره دارد. این مفهوم شامل استفاده از ابزارها و تکنیکهای مختلف برای اطمینان از اینکه این فرآیندها به صورت کارآمد، موثر و با هدفها و اهداف سازمانی در خط باشند. در این مقاله، به بررسی مفهوم مدیریت فرآیند به تفصیل، شامل اهمیت آن، اجزای کلیدی و بهترین شیوههای پرداخته خواهد شد.
چرا مدیریت استراتژیک و مدیریت فرآیند اینقدر اهمیت دارند؟
مدیریت استراتژیک و مدیریت فرآیند کسب و کار دو رویکرد کلیدی در حوزه مدیریت هستند که بهبود عملکرد و عملیات سازمانها را هدف میگیرند. این دو رویکرد به صورت ترکیبی یا جداگانه مورد استفاده قرار میگیرند تا سازمانها بهبود و بهبود مستمر را تحقق دهند.
مدیریت استراتژیک فرایندی است که به تدوین و اجرای استراتژیهای بلندمدت سازمان میپردازد. هدف اصلی مدیریت استراتژیک، ایجاد تطابق بین منابع و قدرتهای داخلی سازمان با فرصتها و تهدیدات محیطی است. این رویکرد بر روی بلندمدت تمرکز دارد و از مدلها و ابزارهایی مانند تحلیل SWOT (نقاط قوت، ضعفها، فرصتها و تهدیدها)، تحلیل ماتریس BCG (ماتریس رشد-سهم بازار) و مدل پنج نیروی رقابتی پورتر استفاده میکند. مدیریت استراتژیک بر روی تعیین اهداف و استراتژیهای بلندمدت، برنامهریزی منابع و تمرکز بر عملکرد طولانی مدت تمرکز دارد.
مدیریت فرآیند کسب و کار فرآیندی است که بر روی بهبود و بهینهسازی فرآیندهای عملیاتی و سازمانی تمرکز دارد. هدف اصلی مدیریت فرآیند کسب و کار، شناسایی، مدلسازی، توصیف و بهبود فرآیندهای سازمان است. این رویکرد بر روی بهبود کارایی، کاهش هدررفت و افزایش کیفیت و عملکرد عملیاتی تمرکز دارد. برای مدیریت فرآیند کسب و کار، از ابزارها و فنونی مانند نمودارهای جریان کار، طرحریزی منابع سازمانی (ERP)، تجزیه و تحلیل فرآیند، شیوهنامهها و روشهای مدیریت فرآیند استفاده میشود.
تفاوت اصلی مدیریت استراتژیک و مدیریت فرآیند
تفاوت اصلی بین این دو رویکرد در تمرکز زمانی و دستیابی به اهداف است. مدیریت استراتژیک بیشتر در تحقق اهداف بلندمدت تمرکز دارد، در حالی که مدیریت فرآیند کسب و کار بر روی بهبود و بهسازمانی تمرکز دارد. هر دو رویکرد بهبود عملکرد سازمان را هدف میگیرند، اما با رویکردهای متفاوت.
به طور خلاصه، مدیریت استراتژیک بیشتر در تعیین اهداف بلندمدت و تدوین استراتژیهایی برای دستیابی به اهداف تمرکز دارد. این رویکرد بر روی تطابق سازمان با محیط خارجی، تحلیل عوامل داخلی و خارجی سازمان، و استفاده از ابزارها و مدلهایی مانند SWOT و ماتریس BCG تمرکز دارد.
مدیریت فرآیند کسب و کار بر روی بهبود عملیات و فرآیندهای سازمان تمرکز دارد. در این رویکرد، فرآیندهای سازمان شناسایی، مدلسازی، توصیف و بهبود میشوند تا بهبود کارایی، کاهش هدررفت و افزایش کیفیت و عملکرد عملیاتی را به هدف بگیرند. ابزارها و فنونی مانند نمودارهای جریان کار و تجزیه و تحلیل فرآیند در این رویکرد استفاده میشوند.
مدیریت استراتژیک و مدیریت فرآیند کسب و کار هر دو به هم پیوسته و متکامل هستند و ممکن است در سازمانها به صورت ترکیبی مورد استفاده قرار بگیرند. به عنوان مثال، مدیریت استراتژیک میتواند به تعیین استراتژیها و اهداف بلندمدت بپردازد، در حالی که مدیریت فرآیند کسب و کار میتواند بر روی بهبود فرآیندهای عملیاتی تمرکز کند تا اهداف استراتژیک را بهبود دهد. در نهایت، به توجه به نیازها و شرایط سازمان، انتخاب و استفاده از هر دو رویکرد میتواند منجر به بهبود عملکرد و عملیات سازمان شود.
آیا واقعا اجرای هم زمان مدیریت استراتژیک و مدیریت فرآیند در سازمان معجزه میکند؟
بله، استفاده همزمان و هماهنگ از مدیریت استراتژیک و مدیریت فرآیند کسب و کار میتواند بهبود و بهسازی قابل توجهی در عملکرد سازمان به همراه داشته باشد. ترکیب این دو رویکرد، سازمان را قادر میسازد تا به طور همزمان به تعیین استراتژیها و اهداف بلندمدت خود بپردازد و در عین حال فرآیندهای خود را بهبود دهد و بهینهسازی کند.
در ادامه، به برخی از مزایای همزمان مدیریت استراتژیک و مدیریت فرآیند کسب و کار میپردازم:
تطابق استراتژی و فرآیندها: با ترکیب مدیریت استراتژیک و مدیریت فرآیند کسب و کار، میتوانید از یک ساختار معتبر برای تطابق بین استراتژیها و فرآیندها استفاده کنید. این به شما کمک میکند تا اطمینان حاصل کنید که فرآیندها و فعالیتهای سازمان به طور مستقیم اهداف استراتژیک را پشتیبانی میکنند.
بهبود عملکرد سازمان: ترکیب این دو رویکرد به سازمان کمک میکند تا عملکرد خود را بهبود دهد. با استفاده از مدیریت استراتژیک، میتوانید اهداف بلندمدت و استراتژیهای سازمان را تعیین کنید و راهبردهای مناسب برای دستیابی به آنها ایجاد کنید. از طرف دیگر، مدیریت فرآیند کسب و کار به شما امکان میدهد تا فرآیندهای سازمان را بهبود داده و کارایی، کیفیت و بهرهوری را افزایش دهید.
افزایش انعطافپذیری: با ترکیب این دو رویکرد، سازمان به انعطافپذیری بیشتری در مواجهه با تغییرات محیطی و رقابتهای بازار دست خواهد یافت. استراتژیهای بلندمدت میتوانند به عنوان هدفهای کلان و استراتژیک سازمان و فرآیندها به عنوان ابزارهای اجرایی و انعطافپذیر عمل کنند.
هماهنگی سازمانی: با همزمان کردن مدیریت استراتژیک و مدیریت فرآیند کسب و کار، هماهنگی و همسویی در سازمان ایجاد میشود. این بهبود هماهنگی در سازمان، از اختلافات و ناسازگاریهای ممکن میان استراتژیها و فرآیندها جلوگیری میکند و به تعامل و همکاری بین واحدها و تیمها کمک میکند.
برای بهرهبرداری بهتر از همزمان مدیریت استراتژیک و مدیریت فرآیند کسب و کار، میتوانید از ابزارها و فرآیندهای مرتبط استفاده کنید. به عنوان مثال:
نقشهبرداری فرآیندها (Process Mapping): با استفاده از نقشهبرداری فرآیندها، فرآیندهای سازمان را به صورت گرافیکی و جزئی به تفکیک فعالیتها و مراحل نمایش میدهید. این ابزار به شما کمک میکند تا فرآیندها را بهبود دهید، از نقاط ضعف استفاده کنید و بهبودهای لازم را اعمال کنید.
مدیریت عملکرد (Performance Management): با استفاده از سیستمهای مدیریت عملکرد، میتوانید اهداف استراتژیک را با کارکردها و عملکرد فردی و سازمانی هماهنگ کنید. این سیستمها به شما امکان میدهند تا عملکرد را پایش کنید، بازخورد و ارزیابی انجام دهید و بهبودهای لازم را اعمال کنید.
مدیریت ریسک (Risk Management): مدیریت ریسک به شما کمک میکند تا ریسکهای مرتبط با استراتژیها و فرآیندها را شناسایی و مدیریت کنید. با ارزیابی ریسکها و اتخاذ راهبردهای مدیریتی، میتوانید از آسیبپذیریها جلوگیری کنید و عملکرد سازمان را تضمین کنید.
بهرهوری و بهینهسازی فرآیندها (Process Efficiency and Optimization): با تکنیکها و ابزارهای بهرهوری و بهینهسازی فرآیندها میتوانید بهبودهای عمدهای در کارایی و کیفیت فرآیندها ایجاد کنید. از تحلیل عملکرد، استانداردسازی، اتوماسیون و بهرهبرداری از فناوریهای اطلاعاتی میتوانید بهرهوری را افزایش دهید.
این تنها چند نمونه از ابزارها و فنون مدیریت فرآیند کسب و کار هستند که میتوانید در ترکیب با مدیریت استراتژیک استفاده کنید. برنامهریزی دقیق و هماهنگ
سخن پایانی
در این مقاله از گروه مهندسین مشاور رسا، سعی شد تا اهمیت و مزایای اجرای هم زمان دو روش مدیریت کسب و کار یعنی مدیریت استراتژیک و مدیریت فرآیند به صورت خلاصه اما کامل توضیح داده شود. همانطور که گفته شد اجرای هم زمان این دو روش باعث رشد کسب و کار و تحقق اهداف سازمان خواهد شد. از این که تا انتهای این مقاله همراه ما بودید بسیار متشکریم.