احتقان بینی که گرفتگی بینی نیز نامیده میشود، اغلب نشانه یک مشکل سلامتی دیگر مانند عفونت سینوسی است و همچنین میتواند ناشی از سرماخوردگی باشد.
این عارضه ممکن است بهدلیل یک بیماری ویروسی مانند آنفولانزا ایجاد شود. اما اگر بیشتر طول بکشد، امکان دارد نشاندهنده یک بیماری زمینهای مانند آلرژی یا بزرگشدن آدنوئید باشد.
هنگامی که سرماخوردگی یا آلرژی دارید، غشاهای پوشاننده مجرای بینی شما ملتهب و تحریک میشوند و آنها شروع به تولید مخاط بیشتری میکنند تا هر چیزی که باعث تحریک شده است را خارج کنند.
گرفتگی بینی چیست؟
گرفتگی در بینی، نام احساس ناخوشایندی است که باعث میشود راه تنفس ما در بینی مسدود شود و بهسختی تنفس کنیم.
طبق نظر دکتر اخوت اصفهان تورم رگهای خونی موجود در بینی معمولا دلیل این گرفتگی هستند. این گرفتگی وضعیت وخیمی نیست و برای تمامی افراد در طول زندگی بارها اتفاق میافتد.
البته که این گرفتگی در کودکان و نوزادان یک مسئله متفاوت است و این احتمال وجود دارد که برای آنها تبدیل به مشکلی حاد شود. این عارضه ممکن است به‌دلایل مختلف بر ما عارض شود که بسته به نوع علت میتوان برای درمان آن اقدام کرد.
بزرگسالان چرا دچار گرفتگی بینی میشوند؟
دلایل متعدد و مختلفی هستند که میتوانند باعث گرفتگی در بینی ما بشوند. از سرماخوردگی ساده گرفته تا اختلال در عملکرد تیروئید و دلایل دیگر.
دانستن دلیل این عارضه بسیار مهم است و شما باید حتما پیش از اقدامی برای درمان، از آن آگاه شوید. درمان به موقع و دقیق این عارضه در گرو اطلاع از علت بروز آن است.
بهطور کلی این بیماری راه تنفس را سخت میکند که برای هر کسی آزاردهنده است. اما اگر آن را درمان نکنید میتواند به بیماریهای سختتری منجر شود و شما را بیش از پیش آزار دهد.
گرفتگی بینی، ممکن است بهدلیل بیماریهایی مانند سینوزیت، پولیپ بینی و عفونت گوش میانی بروز کند. در ادامه 2 دلیل اصلی ابتلا به این عارضه را بررسی میکنیم.
حساسیتهای فصلی و محیطی
حساسیتهای محیطی میتوانند بر روی سیستم تنفسی ما تاثیر بگذارد و راه تنفس ما را مسدود کنند. در ادامه برای شما شرایط محیطی که منجر به گرفتگی در بینی خواهد شد را توضیح خواهیم داد.
تماس مستقیم با باد سرد یکی از وضعیتهایی است که میتواند بینی شما را دچار گرفتگی کند. از طرفی هوای خشک و بدون رطوبت نیز شما را درگیر همین عارضه خواهد کرد.
استرس و اضطراب، غذاهای پرادویه و تند، دود سیگار و استعمال مواد دخانی از دیگر دلایل ابتلا به این عارضه محسوب میشوند.
ممکن است شما به ذرات و آلایندههای موجود در هوا حساسیت داشته باشید. این شرایط نیز بینی شما را دچار گرفتگی میکند. این ذرات ممکن است در محیط کار شما بسته به شغل نیز وجود داشته باشند. در دوران بارداری نیز احتمال وقوع چنین عارضهای بهسبب شرایط خاص بدن وجود دارد.
بیماریهایی که بینی را مسدود میکنند
گرفتگی بینی در سرماخوردگی یک وضعیت شایع است. آنفولانزا نیز که نوع پیشرفته سرماخوردگی بهشمار میرود میتواند این عارضه را در بدن شما تشدید کند. از دیگر بیماریهایی که امکان دارد ما را به بینی گرفتگی دچار کند عبارتاند از:
- تنگی نفس آسم
- شکستگی بینی
- ضربه به بینی
- انحراف تیغه میانی بینی
- تورم لوزه‌ها
- استفاده بی رویه از اسپری بینی
- مصرف بعضی داروها (مثل داروهای فشار خون)
- التهاب سینوسهای صورت یا همان سینوزیت
- اختلالات عملکرد تیروئید
- پولیپ بینی
- رینیت آلرژیک یا التهاب و حساسیت مخاط بینی
درمانهای خانگی برای احتقان بینی
درمان خانگی گرفتگی بینی که در زمان بروز چنین عارضهای میتواند به شما کمک کند شامل موارد زیر است:
- مرطوب‌کنندههایی که به هوا رطوبت اضافه میکنند ممکن است در شکستن مخاط و تسکین مجاری بینی ملتهب موثر باشند.
- قراردادن سر خود بر روی بالش نیز میتواند باعث شود که مخاط از مجرای بینی شما خارج شود.
- اسپریهای سالین برای همه سنین بیخطر هستند، اما برای نوزادان بسته به میزان مخاطی که محلول نمکی از مجرای بینی خارج میکند، از آسپیراتور یا حباب بینی استفاده کنید.
- قطره گرفتگی بینی بزرگسالان که بدون نسخه در داروخانهها ارائه میشود نیز یکی دیگر از روشهای موثر در برطرفکردن این عارضه است.
- به خاطر داشته باشید که در زمان بروز این عارضه فقط باید از آب تصفیه‌شده یا مقطر استفاده کنید، زیرا استفاده از آب لولهکشی میتواند خطر عفونت را افزایش دهد.
نتی پات و دستگاهای برای شستوشوی بینی
نتی پات نوعی دستگاه شستوشوی بینی است که برای کمک به تخلیه مخاط از حفره بینی با استفاده از محلول نمکی طراحی شده است.
علاوه‌بر نتی پات، دستگاههای شستوشوی بینی نیز معمولا به‌عنوان بطری‌های فشرده در دسترس هستند که استفاده از آن برای برخی افراد آسان‌تر است.
این دستگاه‌ها اغلب برای رفع احتقان و کاهش التهاب استفاده میشوند که ممکن است برای افرادی دارای آلرژی یا عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، مفید باشد.
علاوهبراین، حتما بعد از هر بار استفاده، نتی پات یا دستگاه شستوشوی بینی خود را کاملا تمیز کرده و قبل از استفاده از دستگاه برای کودکان نیز بهتر است با پزشک مشورت کنید.
چه زمانی برای گرفتگی بینی به پزشک مراجعه کنیم؟
گاهی اوقات، درمان های خانگی برای از بین بردن احتقان کافی نیست، بهخصوص اگر علائم شما ناشی از بیماری دیگری باشد، در این مورد، ممکن است به درمان پزشکی نیاز باشد.
- گرفتگی در بینی بیش از 2 هفته طول بکشد
- همراه با تب بالا که بیش از 3 روز طول بکشد
- ترشح سبز رنگ بینی همراه با درد سینوسی و تب
- سیستم ایمنی ضعیف، آسم یا آمفیزم
راههای درمانی احتقان بینی
پس از اینکه پزشک علت گرفتگی مزمن بینی را مشخص کرد، میتواند یک برنامه درمانی را برای شما توصیه کند. برنامههای درمانی اغلب شامل داروهای بدون نسخه یا تجویزی برای رفع یا تسکین علائم هستند.
داروهای مورد استفاده برای درمان احتقان بینی عبارتاند از:
- آنتیهیستامینهای خوراکی برای درمان آلرژی های مانند لوراتادین و ستیریزین
- اسپریهای بینی حاوی آنتیهیستامینها مانند آزلاستین
- استروئیدهای بینی از جمله بودزوناید، فلوتیکازون یا تریامسینولون
- آنتیبیوتیکها دیگر موارد دارویی هستند که توسط پزشک برای شما تجویز میشوند، داروهای ضد احتقان بدون نسخه یا تجویزی، از جمله اسپری بینی، قطره یا قرص هستند.
به خاطر داشته باشید که برخی از اسپریهای ضد احتقان بینی مانند Afrin را نباید بیش از 3 روز متوالی استفاده کرد، زیرا ممکن است باعث عود یا بدتر شدن این عارضه شود.
اگر پولیپ بینی در مجرای بینی یا سینوسهای خود دارید که از تخلیه مخاط جلوگیری میکند، پزشک ممکن است استروئیدهای خوراکی، داروهای آلرژی، شستوشوی استروئیدی یا داروهای بیولوژیک را برای کمک به تسکین علائم تجویز کند.
اگر تومورهایی در مجرای بینی شما وجود داشته باشد، ممکن است بیوپسی برای تشخیص بدخیمبودن آنها انجام شود و در این وضعیت جراحی برای برداشتن تومورها توصیه میشود.
درصورتی‌که سایر روشهای درمانی قادر به کاهش علائم نباشند و تشخیص داده شود که شما دچار انحراف سپتوم هستید، امکان دارد عمل جراحی برای انحراف سپتوم نیاز باشد.
گرفتگی بینی عارضهای است که در صورت بروز برخی از بیماریها و شرایط محیطی ایجاد میشود و بهدنبال آن افزایش ترشح مخاط باعث گرفتگی راه تنفس خواهد شد.
سرماخوردگی، حساسیت فصلی، آسم، انحراف سپتوم و برخی موارد دیگر میتواند در بروز این عارضه تاثیرگذار باشند و شما با استفاده از درمانهای خانگی و دارویی میتوانید آن را درمان کنید.
